Encefalopatia wątrobowa, czyli kiedy toksyny zalewają mózg.

Encefalopatia wątrobowa to zjawisko polegające na uszkodzeniu struktur mózgowia (gr.enkephalikos – mózgowy; gr.pathos – choroba) wywołane czynnikami wątrobowymi. Wątroba to narząd pełniący wiele bardzo ważnych funkcji w organizmie. Odpowiada m.in. za:

• procesy detoksykacji,
• procesy trawienia ( żółć jest niezbędna do trawienia tłuszczu),
• procesy przemian cukrów i białek,
• procesy termoregulacji,
• funkcje odpornościowe,
• magazynowanie witamin,
• przemiany hemu.

W tym artykule skupiam się na funkcji detoksykacyjnej.

Z artykułu dowiesz się:

• z jakich faz składa się proces detoksykacji,
• jakie czynniki wpływają na zakłócenie detoksu,
• czym jest encefalopatia wątrobowa,
• jaki wpływ na encefalopatię wątrobową ma amoniak,
• jakie są objawy encefalopatii wątrobowej,
• jakie czynniki predysponują do wystąpienia/nasilenia objawów encefalopatii wątrobowej,
• jak może przebiegać diagnostyka encefalopatii wątrobowej,
• co zrobić, gdy zdiagnozujesz encefalopatię wątrobową.

Proces detoksykacji w wątrobie.

Proces składa się z 2 faz:

I. Wstępna inaktywacja szkodliwych substancji. 

W tej fazie niezbędne są:

• witaminy z grupy B,
• kwas foliowy,
• glutation,
• sylimaryna (to na tym etapie działa sylimarol, ostropest)
• antyoksydanty.

Powstają nadal szkodliwe metabolity, wolne rodniki, dlatego konieczna jest faza druga:

II. Unieczynnienie toksycznych związków.

Usuwane są one z żółcią oraz przez nerki z moczem.

Potrzebne są:

• aminokwasy,
• związki siarkowe.

W przypadku „przeciążenia”, czyli kiedy wątroba jest za bardzo obarczona czynnikami toksycznymi, hepatocyty (czyli komórki wątroby) nie są w stanie spełniać swoich funkcji. 

Dzieje się tak także w przypadku niedożywienia – czyli niedoborów witamin A oraz B, niedoborów cynku, tłuszczów, substancji odżywczych. Może zacząć rozwijać się proces prowadzący do zwłóknienia, a następnie marskości wątroby.

Jakie czynniki wpływają na zakłócenie detoksu?

Można wymienić kilka czynników, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych, które wpływają na oczyszczanie:

• nadmiar toksyn zewnętrznych – spowodowany np. przez: leki, szczepionki, sztuczne dodatki do żywności,
• nadmiar toksyn endogennych, np. produkowanych przez patogeny jelitowe,
• wirusy – zapalenia wątroby, opryszczki, cytomegalii,
• niedobory witamin i minerałów,
• nadmiar miedzi,
• choroby genetyczne – choroba Wilsona (zaburzenie metabolizmu miedzi) czy pierwotna marskość przewodów żółciowych (obie mogą dawać objawy autyzmu),
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
• genetycznie uwarunkowane zaburzenia metabolizmu wątrobowego.

Przy braku równowagi pomiędzy poszczególnymi fazami detoksu dochodzi do akumulacji toksyn, które przenikają barierę krew-mózg, uszkadzają komórki mózgu, powodują jego obrzęk. Proces ten zachodzi w taki sam sposób u dzieci z autyzmem jak i u dorosłych z encefalopatią wątrobową.

Zatem czym jest encefalopatia wątrobowa?

Encefalopatia wątrobowa (hepatic encephalopathy − HE) stanowi zespół potencjalnie odwracalnych zaburzeń neurologicznych i psychiatrycznych w przebiegu ostrych oraz przewlekłych chorób wątroby. Zaburzenia te wynikają z upośledzonej zdolności usuwania z krwi amoniaku i innych produktów przemian związków azotowych, prowadzi to do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

Amoniak – maleńka cząsteczka, wielkie szkody.

Amoniak ma wzór chemiczny NH3, jest więc cząstką bardzo małych rozmiarów. Bez problemu przedostaje się przez barierę krew-mózg (oraz uszkadza ją) i to właśnie on wywiera bezpośrednie działanie toksyczne na ośrodkowy układ nerwowy (OUN).

Przyczynia się do obrzęku mózgu i wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, zaburza przewodnictwo nerwowe w OUN, blokuje mitochondria neuronów oraz zaburza metabolizm neurotransmiterów, a także ich oddziaływania na receptory.

Zdrowa wątroba w cyklu mocznikowym przekształca toksyczny amoniak do nieszkodliwego mocznika – to dlatego tak ważne jest, by funkcjonowała prawidłowo!

Natomiast w tkance mózgowej metabolizm przebiega inaczej: 

amoniak → glutaminian  → glutamina (nietoksyczna).

By utrzymać ten cykl pomaga suplementacja L-asparginianiu L-ornityny.

Jeśli jednak amoniaku jest za dużo, proces nie może działać sprawnie.

Nie tylko amoniak może powodować występowanie encefalopatii. Mogą ją powodować również krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (metabolity bakteryjne), metionina (aminokwas białkowy) oraz merkaptany.

Objawy encefalopatii wątrobowej.

Mają różne nasilenie i zależą od stopnia zaawansowania. Są to:

• wydłużenie czasu reakcji na bodźce,
• zaburzenia funkcji poznawczych,
• deficyt uwagi,
• zapominanie,
• dezorientacja odnośnie czasu i miejsca,
• zaburzenia funkcji motorycznych,
• zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej,
• zmiany osobowości,
• zmiany nastroju,
• drażliwość,
• niepokój,
• pobudzenie,
• słowotok,
• lęk,
• zaburzenia wzorca snu,
• utrata funkcji intelektualnych,
• brak reakcji na ból,
• nieprzyjemny zapach z ust ,
• zapach amoniaku z ust i moczu.

Czynniki predysponujące do wystąpienia/nasilenia objawów encefalopatii wątrobowej.

• zaparcia! (procesy fermentacyjne i gnilne),
• SIBO (więcej o tym temacie pisałam tu – po kliknięciu otworzy się w nowym okienku),
• dieta z nadmiarem białka (wzrost wytwarzania amoniaku w jelitach),
• infekcje – gorączka,
• odwodnienie,
• zaburzenia elektrolitowe – hipokaliemia, hiponatriemia ( niski poziom potasu i sodu),
• leki nlpz np. ibuprofen,
• niewydolność nerek,
• krwawienia do przewodu pokarmowego.

Diagnostyka encefalopatii wątrobowej.

Jeżeli występują u Was któreś z powyższych objawów i podejrzewacie encefalopatię to diagnostyka wygląda następująco:

• oznaczenie poziomu amoniaku we krwi (uwaga-bardzo lotny, oznaczenia trzeba dokonać od razu po pobraniu próbki),
• oznaczenie enzymów wątrobowych we krwi, 
• jonogram z krwi,
• poziom glukozy na czczo,
• rezonans magnetyczny mózgu,
• ew. tomografia komputerowa mózgu,
• EEG,
• objawy kliniczne.

Postępowanie w przypadku encefalopatii wątrobowej.

• znaleźć i leczyć pierwotną przyczynę,
• leczyć jelita,
• wspierać wątrobę (dobrze byłoby zrobić panel MTHFR, żeby wiedzieć jakich suplementów można używać) – podstawowym lekiem wspierającym jest L-asparginian L-ornityny (zwiększa metabolizm amoniaku),
• stosować pochłaniacze toksyn – węgiel aktywny, krzemionka koloidalna,
• ograniczyć białko w diecie (zalecenie względne),
• na zaparcia laktuloza (syrop Duphalac) zamiennie z makrogolami,
• enzymy trzustkowe usprawniające trawienie białek i węglowodanów,
• fosfolipidy – usprawniają błonę komórkową hepatocytów, poprawiają ich funkcje,
• sylimaryna – wspomaga regenerację hepatocytów.

Przy tworzeniu tego artykułu korzystałam z:

http://drcubala.com/autyzm-czesc-v-detoksyfikacja-watroby/

https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/view/49969/38215

https://www.medonet.pl/zdrowie,encefalopatia-watrobowa—przyczyny–objawy-i-leczenie,artykul,1735310.html

https://www.essentiale.pl/watroba

Szukajcie, badajcie, leczcie.

Powodzenia!

O.