Z tego wpisu dowiecie się m.in.:
- Czym jest detoks wątrobowy.
- Jakie są fazy detoksu wątrobowego.
- Kiedy zająć się detoksem wątrobowym.
Czym jest detoks wątrobowy?
Procesy detoksu wątrobowego polegają na przekształcaniu związków chemicznych, toksyn, ksenobiotyków rozpuszczalnych w tłuszczach w takie, które są rozpuszczalne w wodzie, aby umożliwić ich wydalenie z moczem oraz żółcią.
Jakie są fazy detoksu wątrobowego?
Faza pierwsza detoksu wątrobowego przebiega w cytochromach P450 zlokalizowanych w wątrobie i w reakcjach tych uczestniczą enzymy cytochromu P450, przeprowadzające następujące procesy:
- utlenianie;
- redukcja;
- hydroliza;
- hydratacja/ uwodornienie;
- dehalogenacja.
Reakcje te aktywują metabolizowane związki, umożliwiając im wejście w kolejne przemiany.
Te procesy do sprawnego przebiegu wymagają odpowiednio wysokich poziomów witamin z grupy B, takich jak B2, B3, B6, B12, kwasu foliowego, glutationu, leucyny, izoleucyny, waliny oraz flawonoidów.
W wyników tych procesów uwalniana jest pewna ilość ROS – reaktywnych form tlenu, produkowanych także w wyniku dysbiozy bakteryjnej, które muszą zostać zneutralizowane np. przy udziale enzymu SOD – dysmutazy ponadtlenkowej. Nadmiar stresu oksydacyjnego prowadzi do uszkodzeń DNA.
W kolejnym etapie detoksu wątrobowego, który nazywany jest fazą drugą detoksu, związki powstałe w fazie pierwszej ulegają dalszym przemianom zmierzającym do ich unieczynnienia. Jest to faza koniugacji – polega na wprowadzeniu głównie reszt kwasowych, które zwiększają rozpuszczalność w wodzie, co umożliwia eliminację metabolitów. Te procesy to:
- dołączanie reszty kwasu siarkowego – sulfonowanie;
- dodawanie reszty kwasu glukuronowego – glukuronidacja;
- koniugacja z glutationem;
- przyłączanie reszty acetylowej – acetylacja;
- sprzęganie z aminokwasami;
- przyłączenie grupy metylowej czyli metylacja.
Dla optymalnego funkcjonowania drugiej fazy detoksu ważne są:
- metionina;
- cysteina;
- glutation;
- magnez;
- witamina B5, B12 i witamina C;
- glicyna;
- tauryna;
- glutamina;
- kwas foliowy.
Dla optymalizacji procesu detoksu wątrobowego warto poznać polimorfizmy, które mogą wpływać na spowolnienie przebiegu któregoś z powyższych procesów. Jest to bardzo ważne, aby nie pobudzać nieświadomie np. procesów fazy pierwszej, kiedy druga faza okazuje się zablokowana, albo fazy drugiej, kiedy odpływ żółci jest utrudniony. Spowodowałaby to efekt przeciwny do zamierzonego – nagromadzenie aktywnych metabolitów o działaniu toksycznym.
Kiedy warto zająć się detoksem wątrobowym?
Zajmowanie się aspektem detoksu ma sens dopiero wtedy, kiedy panuje harmonia w jelitach i wszystkie stany zapalne zostały zlokalizowane i wyleczone.
Jeśli występują problemy jelitowe, stany zapalne czy różne aktywne przewlekłe infekcje, organizm ma utrudnioną zdolność do usuwania nawet dobrze zmetabolizowanych koniugatów. Przez to mogą one ulegać rozprzęganiu i ponownie trafiać do krwioobiegu. Także niektóre bakterie (Klebsiella, E.coli, clostridium) bytujące w jelitach wskutek działania beta-glukuronizdazy mają zdolność do rozprzęgania koniugatów z kwasem glukuronowym , co generuje syzyfową pracę enzymów UGT.
Naprawdę najistotniejszym elementem pozbywania się toksyn jest trzecia faza – drenaż, czyli procesy mające na celu wydalenie metabolitów. Niezwykle ważne znaczenie ma tutaj sprawnie działający układ limfatyczny, wytwarzanie oraz wypływ żółci, białka transportowe w obrębie jelit oraz nerek. Tzw. „cieknące jelito” zwiększa ponowne wchłanianie toksyn do krwioobiegu, nadmiernie obciążając tym samym nerki.
Słabo działająca faza III wpłynie także hamująco na fazę II, ale niestety nie na fazę I, czego efektem jest nasilenie stresu oksydacyjnego i ilości toksyn.
📢 Jeśli nie znasz dokładnie wydolności swoich ścieżek detoksu, podchodź do tematu ostrożnie
Najważniejsze, co możesz zrobić na początek dla usprawnienia ścieżek detoksu, to:
- odpowiednie nawodnienie i troska o filtrację nerkową;
- przyprawy i gorzkie zioła zwiększające wypływ żółci (cykoria, liście mleczu, sałaty);
- dbałość o sprawny drenaż limfatyczny (terapia czaszkowo-krzyżowa, masaże, korzystanie z sauny);
- a przede wszystkim zadbanie o zdrowie jelit.
Macie jakieś doświadczenia z detoksem wątrobowym, którymi chcielibyście się podzielić w komentarzu?
Dbajcie o siebie,
Ola