Metylacja – a co to właściwie jest?

Metylacja, czyli przyłączanie grupy metylowej -CH3 do cząsteczki w celu jej zmiany. Jest to proces, który ma wpływ na przebieg ogromnej liczby szlaków biochemicznych zachodzących w organizmie.

Z tego tekstu dowiesz się:

1. Na jakie procesy wpływa metylacja.
2. Z czego mogą wynikać problemy z regulacją metylacji.
3. Jakie są możliwe konsekwencje zaburzeń metylacji.
4. Jak zdiagnozować zaburzenia metylacji.
5. Objawy zbyt niskiego i zbyt wysokiego poziomu metylacji.

Na jakie procesy wpływa metylacja?

Z pozoru prosta sprawa, jednak łatwo o polimorfizmy genów (czyli mutacje występujące w częstotliwości większej niż 1:100 w populacji), które zaburzają proces metylacji. 

Biochemia jest sprytna, zazwyczaj brak funkcjonowania jednego szlaku metabolicznego/jednego enzymu jest rekompensowany przez inne, doprowadzając do równowagi. Jednak akurat metylacja bierze udział w tak wielu ważnych procesach, że jej zaburzenia prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Metylacja ma zasadniczy wpływ na:

• ekspresję genów (czyli czy, kiedy i z jaką siłą się ujawnią),
• metabolizm substancji pochodzenia zewnętrznego i wewnętrznego, także metali ciężkich,
• replikację, czyli powielanie DNA,
• produkcję energii, sprawne działanie mitochondriów (centrum energetyczne komórek),
• mielinizację układu nerwowego (mielina, czyli otoczka bierze udział w sprawnym przewodzeniu impulsów nerwowych),
• transport przez błony komórkowe,
• metabolizm neurotransmiterów – np. noradrenaliny i adrenaliny, dopaminy, produkcja melatoniny z serotoniny,
• degradację histaminy,
• produkcję estrogenów, insuliny, testosteronu,
• modulowanie odporności,
• detoks,
• usuwanie wolnych rodników.

Z czego mogą wynikać problemy z procesem metylacji?

1. 1. Dieta.
      Do sprawnego procesu potrzebne są grupy metylowe, dostarczane głównie z pożywieniem oraz kofaktory niezbędne do prawidłowego działania enzymów. Nawet jeśli geny są sprawne, jest podaż grup metylowych, a zabraknie jakiejś witaminy czy pierwiastka – cała metylacja stoi. Dodatkowym niebezpieczeństwem są syntetyczne witaminy, jak np. kwas foliowy, który zamiast wesprzeć, będzie metylację blokował.
   2. Tarczyca.
      Niedoczynność wiąże się z blokadą wykorzystania witaminy B2, która jest kluczowa dla działania enzymu MTHFR.
   3. Choroby.

1. 1. • autoimmunologiczne,
      • nowotwory,
      • CELIAKIA,
      • Choroba Leśniewskiego – Crohna,
      • zakażenia wirusami np. EBV,
      • infekcje, choroby odzwierzęce jak borelioza,
      • dysbioza jelitowa, SIBO, SIFO,
      • pasożyty,
      • zatrucie metalami ciężkimi,
      • zaburzenia stabilności stawu szyjnego.

Niektóre z powyższych w bezpośredni sposób blokują produkcję nośników grupy metylowej. Bez wyleczenia przyczyny, nie da się wyprostować metylacji.

1. 1. Toksyny – smog, chemikalia, metale ciężkie.
   2. Leki – paracetamol!, metformina (stosowana w cukrzycy), metotreksat a także gaz rozweselający (stosowany u dentysty czy w czasie porodu, tylko pozornie bezpieczny – uszkadza witaminę B12 niezbędną w metylacji, może prowadzić do uszkodzeń układu nerwowego), inhibitory pompy protonowej stosowane w leczeniu refluksu/zgagi.
   3. Źle dobrane suplementy lub ich dawki – kwas foliowy, wit. B3, metylofolian – zarówno niedobór jak i nadmiar jest szkodliwy.
   4. Polimorfizmy w genach kodujących pracę enzymów.

Konsekwencje zaburzeń metylacji.

• • • zaburzenia psychiczne – depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia
    • stany zapalne, nowotwory,
    • zaburzenia poziomu neuroprzekaźników, skłonność do uzależnień,
    • poronienia,
    • bezpłodność,
    • skłonność do zakrzepic, zatorowości płucnej i zawałów serca,
    • fibromialgia,
    • zespół chronicznego zmęczenia,
    • problemy z detoksykacją,
    • zespół jelita drażliwego,
    • wady płodu,
    • stan przedrzucawkowy w ciąży,
    • podwyższony poziom homocysteiny, obniżony HDL, miażdżyca,
    • nadciśnienie,
    • padaczka,
    • choroby układu nerwowego,
    • astma.

Jak zdiagnozować zaburzenia metylacji?

Z racji tego, że metylacja dzieje się wszędzie, jest ogrom markerów, mogących wskazywać na zaburzenia. Podchodzimy całościowo, każdy marker i objaw ma tu znaczenie.

Badania, najlepiej kompleksowo:

• • • Badanie panelu genetycznego wskazuje na enzymy, których praca może być osłabiona. Jest to wskazówka, w którym miejscu są blokady biochemiczne. Głównie MTR, MTRR, CBS, MAT, MTHFR, FOLR2, DHFR. Więcej o panelu MTHFR – TUTAJ
    • Morfologia – RBC, WBC, MPV, MCV,
    • Markery stresu oksydacyjnego – tlenki azotu, glutation oksydowany i zredukowany, 3-hydroksybutyric, acetoacetic, suberic, adipic, nitrozowana tyrozyna.
    • Markery tarczycy – TSH,FT3,FT4, anty-TG, anty-TPO,
    • Kortyzol,
    • Jod,
    • Selen,
    • EBV,
    • Endotoksyna LPS,
    • CBA test – profil cytokin zapalnych,
    • Poziomy witamin – B2, B3, B6, różne formy b9, B12 – kwas metylomalonowy w moczu, holo-TC, lit,
    • Zaburzenia przewodu pokarmowego – H.pylori,  p/ciała p. komórkom okładzinowym żołądka, zonulina, kalprotektyna,
    • Produkty przemian procesu metylacji: metionina, homocysteina, SAMe w erytrocytach (badań od razu po pobraniu próbki), Q10, karnityna, kreatyna, sarkozyna, SAH, adenozyna,
    • Markery cyklu kwasu foliowego – amoniak (badać od razu po pobraniu – lotny!), BH4, U/T,
    • Markery szlaku transulfuracji – cystationina, cysteina, H2S,
    • Cynk, magnez, AST, ALT, lipidogram, cholesterol całkowity, ATP.

Objawy zbyt niskiego i zbyt wysokiego poziomu metylacji.

Objawy zbyt niskiej metylacji, tzw. histadelia:

1. 1. • uzależnienia,
      • skłonność do rywalizacji, 
      • trudności z koncentracją, epizody „pustego umysłu”,
      • omamy, urojenia, złudzenia,
      • bóle głowy, migreny,
      • sezonowa depresja,
      • silna motywacja napędzana nadmiarem dopaminy, sukcesy,
      • wysokie libido,
      • zaburzenia obsesyjno-kompulsywne,
      • zaburzenia opozycyjno-buntownicze,
      • nadmiar histaminy – objawy alergiczne ze strony dróg oddechowych, skóry, nosa, świąd, nadmiar kwasu żołądkowego, zmęczenie, obsesje, myśli samobójcze, uzależnienia – więcej o histaminie TUTAJ
      • wewnętrzny niepokój przy spokojnej postawie,,
      • niska tolerancja na ból,
      • perfekcjonizm,
      • lęki, fobie,
      • rytuały,
      • alergie sezonowe, astma,
      • izolacja społeczna,
      • silna wola,
      • wiotkość,
      • potrzebuje mało snu, może występować bezsenność,
      • dobra reakcja na leki p/histaminowe i SSRI,
      • fizycznie – wydłużone palce stóp i rąk, rzadkie włosy, wydłużony nos i uszy, żyły są często widoczne przez skórę, szybki metabolizm, szczupłe ciało, podwyższona temperatura ciała, obfite pocenie.

Niedometylowani rodzice mają większe ryzyko urodzenia dziecka z autyzmem.

Markery niedometylowania – wysoka histamina, wysokie bazofile, wysoka homocysteina, zatrucie metalami, niska serotonina/dopamina/norepinefryna.

Poprawę może przynieść odpowiednio dobrana suplementacja metioniny, wapnia, wit. B6 i magnezu.

Objawy przemetylowania:

1. 1. • ADHD, deficyt uwagi, niska motywacja,
      • zwiększony poziom lęku, paniki,
      • depresja (niedobór dopaminy), jednocześnie kreatywność,
      • wrażliwość na toksyny środowiskowe, dodatki do żywności,
      • frustracje, agresja,
      • wysoki próg bólu,
      • niskie libido,
      • nadmierne owłosienie na twarzy i klatce piersiowej,
      • nerwowość, nadpobudliwość,
      • obsesje bez kompulsji,
      • skłonność do nadwagi,
      • myśli paranoiczne, halucynacje słuchowe,
      • samookaleczenia,
      • zaburzenia snu,
      • niski poziom histaminy,
      • częsty ból szyi, głowy,
      • ciągły ruch, stymulacje,
      • zła reakcja na SSRI, terapię estrogenową, leki antyhistaminowe i SAMe.

Markery przemetylowania: niska histamina, niskie bazofile, podwyższona serotonina/dopamina/noradrenalina.

Praca z unormowaniem jest bardzo trudna i długotrwała, łatwo o przeskakiwanie między stanami niedometylowania i przemetylowania, wówczas samopoczucie zmienia się jak sinusoida. Jednak metylacją należy zająć się dopiero po wyprowadzeniu innych zaburzeń, stanów zapalnych, zatruć czy infekcji.

I zawsze należy zacząć od diety.

Źródła:

„Metylacja. Wsparcie leczenia biomedycznego” Liliana Owczar

http://www.drkaslow.com/html/histadelia.html

http://www.mensahmedical.com/common-symptoms-of-overmethylation/ 

http://naturalhealingforbipolardisorder.blogspot.com/2011/01/bipolar-depression-and-histadelia.html